سیاوش پور علی- یکی از ابتدایی‌ترین و در عین حال اصلی‌ترین شاخصه‌های بنادر تجاری و ماهیگیری داشتن جایگاه سوخت ایمن و استاندارد است تا شناوران تجاری و صیادی بتوانند به راحتی پس از سوختگیری ایمن، راه دریا را در پیش بگیرند.
معمولاً یکی از فاکتورهایی که می‌تواند باعث پر رونق شدن یک بندر بشود نحوه سوخت‌رسانی و خدمات رفاهی است که مسوولان آن بندر می‌توانند به شناورها و کارکنان‌شان ارائه بدهند. این تنها می‌تواند در کشور ما اتفاق بیفتد که یک بندر فعال سال‌ها بعد از افتتاح هنوز به جایگاه سوخت استاندارد مجهز نشده باشد. «بندرسجافی» یکی از بنادر استان خوزستان است که با تمام مشکلات صنفی و اقتصادی تعداد قابل توجهی لنجِ باری و ماهیگیری در آن تردد می‌کنند و باتوجه به اینکه به دلیل سیاسی تردد بین این بندر و کشورهای حاشیه خلیج فارس کاهش یافته است به روزهایی امیدوارند که این بندر پر رونق بشود. در کمال تعجب باید بگوییم که در این بندر جایگاه سوختی برای این شناوران وجود ندارد ولی چند «پمپ»، بدون نظارت در کنار آن فعال به نظر می‌آیند که نظارتی هم بر روی آنها وجود ندارد و می‌تواند به درگاهی برای قاچاق سوخت تبدیل شده باشد.
قیمت پایین سوخت در جایگاه‌های ایران نسبت به دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس یکی از اصلی‌ترین دلایل قاچاق سوخت از مبدأ ایران محسوب می‌شود و در سال‌های اخیر سودجویان تلاش می‌کنند از هر راهی که می‌توانند به کسب و کار خود رونق بدهند. بارها در خبرها دیده‌ایم که این باندها از چه راه‌های عجیب و پرخطری دست به فروش غیر قانونی سوخت می‌زنند. در سال‌های اخیر همواره نهادهای امنیتی و انتظامی استان‌های جنوبی به‌دنبال مسدود کردن راه‌های قاچاق سوخت هستند ولی تاکنون نتوانستند نظارت گسترده‌ای بر روی آن داشته باشند.کمی از سودی که در خرید و فروش غیر قانونی سوخت به دست می‌آید فاصله بگیریم و به این موضوع بپردازیم که شناورهایی که در این بندر پهلو می‌گیرند چگونه سوخت مورد نظر خود را تهیه می‌کنند. شرایط برای سوخت‌رسانی به شناورها آن‌قدر دشوار است که کارگران شاغل در این بندر مجبورند با زحمت صد چندان گازوییل مورد نظر خود را از جایگاه سوخت داخل شهر خریداری کنند و پس از طی کردن بیش از 40 کیلومتر به شناور برسند.
این درحالی است که در بسیاری مواقع برای پایین آوردن هزینه‌ها، کارگران مجبورند سوختی که برای حرکت شناورها نیاز دارند را با طناب به خود ببندند و با متورسیکلت از هندیجان تا بندر با خود حمل کنند.
این چالشی است که از سال‌ها قبل وجود داشت و خود اهالی بندرهندیجان با تشکیل یک تعاونی در سال 93 توانستند بودجه‌ای را برای تأسیس یک جایگاه ایمن و استاندارد را جمع آوری کنند و در ادامه مسوولان استانی با دریافت بودجه‌ای معادل یک‌ونیم میلیارد تومان به بخش خصوصی اجازه ساخت یک جایگاه سوخت را دادند ولی نه‌تنها این جایگاه تا این لحظه نتوانسته مشکلی را برطرف کند بلکه افتتاح نیمه‌کاره آن باعث جابه‌جایی غیر قانونی سوخت شده است و بنا بر پیگیری خبرنگار ما هیچ نظارتی هم بر توزیع سوخت در این بندر وجود ندارد.
پس از کش‌مکش‌هایی که بین مسوولان و نمایندگان تعاونی به وجود آمده بود نهایتاً در آذر ماه سال 97، رییس وقت «اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی هندیجان» در گفت‌وگویی که با «خبرگزاری پانا» داشت گفته بود: «با کمک تعاونی‌های حاضر در بندر سجافی و با سرمایه‌گذاری و مشارکت بخش خصوصی به زودی جایگاه سوخت استاندارد در این بندر راه‌اندازی می‌شود. این جایگاه سوخت با اعتباری بالغ‌بر یک میلیارد و پانصد میلیون تومان با سرمایه گذاری بخش خصوصی احداث شده و به‌زودی با حضور مسوولان شهرستان هندیجان افتتاح و مورد بهره‌برداری خواهد گرفت.»
این اظهارات یک مسوولان استان خوزستان بود که برای اولین و آخرین بار در گفت‌وگویی با یک رسانه به جایگاه سوخت بندر سجافی اشاره کرد ولی باید به این موضوع اشاره کنیم که از آن جایگاهی که این مسوول به افتتاح آن اشاره کرد تنها 3 پمپ آن افتتاح شده‌اند که آن هم به شناورهایی غیر از شناورهای بندر سجافی سوخت‌رسانی می‌کنند.
یوسف قائدی، مدیرعامل تعاونی لنج‌داران هندیجان در پاسخ به این سؤال خبرنگار ما که در نبود جایگاه استاندارد سوخت در بندرسجافی، همکارانش چگونه به شناورها سوخت‌رسانی می‌کنند، می‌گوید: «باتوجه به تذکرات بی‌شمار ما به مسوولان در خصوص احداث جایگاه سوخت استاندارد، متاسفانه در طول این سال‌های کسی به مشکلات ما رسیدگی نکرده است. همکاران ما برای رساندن گازوییل به شناورهای خود مجبورند سوخت را با بشکه‌های ۶۰ لیتری و ۲۲۰ لیتری از داخل شهر به اسکله بیاورند که برخی از همکاران برای کاهش هزینه‌ها این منبع‌های بنزین و گازوییل را با موتورسیکلت حمل می‌کنند. این رفت و آمدها همواره باعث به خطر افتادن جان کارگران شده است و بارها آنها را تا دم مرگ برده است حتی بارها خود مسوولان استانی با دیدن چنین صحنه‌هایی دستور پیگیری داده‌اند ولی نتیجه‌ای در بر نداشت.»
- در این بندر چند شناور فعالیت می‌کند؟
«در حال حاضر ۲۵۰ لنج صیادی، ۱۵۰ لنج تجاری و بیش از ۲۰۰ قایق موتوری در اسلکه سجافی مشغول به کار هستند که در هر شناور به صورت میانگین ۷ نفر سرپرست خانواده مشغول به‌کاراند. اسلکه سجافی یکی از منابع کسب درآمد خانواده‌های هندیجان است که با حمایت مسوولان پتانسیل‌های زیادی برای رونق دادن به اقتصاد منطقه دارد ولی باتوجه به مشکلاتی مانند عدم داشتن جایگاه سوخت استاندارد روند کار در این منطقه به کُندی پیش می‌رود.»
- از چه سالی برای احداث جایگاه سوخت اعتراض می‌کنید؟
به گزارش افق تازه «قول تأسیس جایگاه سوخت اسلکه سجافی به سال ۹۳ باز می‌گردد ولی با تغییر مسوولان در دولت‌ها وضعیت افتتاح این جایگاه سوخت دست‌خوش تغییراتی شده است و هربار ما تلاش کردیم تا نگرانی خود را بابت این موضوع به مسوولان برسانیم ولی توجهی به خواسته‌های ما نشده است. توجه داشته باشید که با داشتن جایگاه استاندارد و ایمن فرآیند توزیع سوخت به بهترین شکل کنترول می‌شود و این بندر می‌تواند میزبان شناورهای بیشتری بشود. این در حالی است که چند «پمپ» در این اسکه به‌صورت غیرقانونی و غیر مجاز ساخته شده است و هیچ نظارتی هم بر روی آنها وجود ندارد و چون برای سوخت‌رسانی به شناورها ساخته نشده‌اند، نمی‌توانیم در این جایگاه‌ها سوختگیری کنیم. اهمیت این موضوع هم نتوانسته مسوولان انتظامی و امنیتی را راضی کنند که فکری به حال این نوع پمپ‌های غیر مجاز بکنند و برای جلوگیری از خطراتی که می‌تواند ما را با خطر مرگ روبه‌رو کند بررسی‌های لازم را انجام بدهند.»
خبرنگار سیاوش پورعلی
منبع: افق تازه
