بازگشتِ ثبات و آرامش به بازار سرمایه در گروِ امضای برجام

علی عصاری، کارشناس بازار سرمایه، در پاسخ سئوال افق تازه مبنی بر اینکه «آیا با توجه به شرایط فعلی بورس که در حال حاضر، روند نزولی دارد، سرمایه گذاری در آن ارزنده است یا خیر؟» اظهار کرد: بازار ارزنده است ولی سوالی که می‌توان از سرمایه گذار پرسید به سه دسته اصلی تقسیم می‌شود.
۱. چه میزان سرمایه‌ای قرار است داخل بازار بیاورد؟
۲. رویکرد فرد سرمایه گذار چیست و قرار است که بر چه مبنایی، وارد این بازار شود؟
۳. افق سرمایه گذاری در چه بازه‌ای است؟ که در این خصوص باید بگویم متأسفانه در داخل ایران، سرمایه گذاری بر اساس شخصیت افراد نیست و فقط یک پرسش کلی در این خصوص مطرح می‌شود که آیا این سرمایه گذاری خوب است یا خیر؟ البته دلیلش هم این است که سرمایه گذاران می‌خواهند از تورم جا نمانند و بتوانند یک گِین مختصری، بالاتر از تورم یا حتی در حدّ تورم بگیرند. بنابراین، سرمایه گذار، این را به دید شخص بررسی نمی‌کند و بیشتر حالت جمعی دارد. بنابراین، درمورد ارزنده بودن بازار باید بگویم که در شرایط فعلی، اگرچه تابستان خیلی خوبی را شروع نکردیم. اما می‌توانیم بازار را ارزنده ارزیابی کنیم به شرط این که این روال نزولی پایان یابد. البته تا این لحظه، اخبار مثبتی از برجام به گوش می‌رسد که می‌تواند ثباتی را وارد بازار کند که سرمایه گذاری در آن ارزنده باشد و طبیعتاً، اگر برجام اتفاق بیفتد و شرایط خوبی بر جامعه حاکم شود. پس از مدتی، ثبات و آرامش به بازار برمی گردد و بدون شک، بازار سرمایه می‌تواند در میان مدت، گزینه خوبی برای سرمایه گذاری باشد.
وی در گفت و گو با افق تازه با اشاره به سهم‌ها و گروه‌هایی که در حال حاضر، ارزندگی بالاتری به منظور سرمایه گذاری دارند، بیان کرد: طبیعتاً در شرایط کنونی بازار، دو مؤلفه، بسیار شاخص‌تر از بقیه مؤلفه‌ها هستند که سرمایه گذار باید به آن‌ها توجه کند. اول، گروه‌هایی که رشد چندانی نداشته‌اند. یعنی در رالی بهار که بازار سهام، یک رشد تقریباً ۲۰-۳۰ درصدی داشت، این گروه‌ها به هر دلیل نتوانستند مثل بقیه رشد کنند و به همین دلیل، گروه‌های جامانده، جزء گزینه‌های اول ما هستند و در وهله دوم، اگر قرار است برجامی اتفاق بیفتد، طبیعتاً گروه‌هایی که تأثیر مستقیم و غیر مستقیم از برجام می‌گیرند و در این میان، نکته جالب این است که در حال حاضر، گروه‌هایی که تأثیرهای غیر مستقیم از برجام می‌گیرند حرکت بهتری کرده‌اند و از میان آن دسته که تأثیر مستقیمی از برجام می‌گیرند، فقط می‌توان به عنوان مثال، به گروه‌های ریالی چون؛ بانکی و خودرویی اشاره کرد و غیر مستقیم‌ها هم حمل و نقل‌ها، گروه‌هایی که به شدت در صادرات خود مشکل دارند و سهم‌های کوچکی هستند که اگرچه تولید بسیار خوبی دارند ولی در دریافت پول و ارسال محصولات به خارج از کشور متحمل مشکلات بسیار زیادی هستند که به نظر من، اگر برجام امضا شود گروه‌های دوم در مقایسه با گروه اول، می‌توانند تأثیر بسیاری از برجام بگیرند.
این کارشناس بازار سرمایه در خصوص تک سهم‌ها و این که برای سرمایه گذاری مناسب هستند یا خیر؟، تصریح کرد: وقتی که ما می گوییم یک شخص تک سهم شده روی یک سهم، یعنی به شدت ریسک خود را بالا برده و با تمام سرمایه، وارد یک سهم شده است و دلیل این که همیشه تحلیلگران مخالف تک سهم هستند این است که هر سهمی شامل ریسک‌هایی و فرصت‌هایی است که خیلی قابل تحلیل نیستند. به عنوان مثال؛ اگر سهمی پس از یک بازگشایی یا یک اتفاق خوب یا بدی با دامنه متفاوت باز شود و یا سهمی برای مدت‌ها بسته بماند این‌ها می‌توانند ریسک سرمایه گذار را بالا ببرند. به همین دلیل، اگر بخواهیم مثال بزنیم باید بگوییم میزان ریسک افراد باید با تعداد سهم‌هایی که در پرتفوی آن‌هاست، رابطه عکس داشته باشند. بدین معنی که به طور مثال؛ هر قدر ریسک پذیری‌ام بالاتر باشد تعداد سهم‌های پرتفوی من باید کمتر باشد و بالعکس. یعنی هر قدر ریسک پذیری‌ام پایین‌تر باشد تعداد سهم‌های پرتفوی من باید بیشتر باشد. البته این، حداقل و حداکثری دارد و طبیعتاً تک سهم به هیچ عنوان پیشنهاد نمی‌شود. اما برای افرادی که به صورت نوسانی یا کوتاه مدت به بازار نگاه می‌کنند سبدهای کوچک توصیه می‌شود؛ سبدهایی که متشکل از دو یا سه سهم هستند و حُسن چنین کاری، این است که یک پرتفوی به شدت چابکی دارند و می‌توانند در بازار به خوبی از این فرصت استفاده کنند و به صورت نقد یا ورود و خروج به سهم‌های دیگر وارد شوند ولی آن دسته که ریسک پذیری کمتری دارند می‌توانند تعداد سهم‌های خود را بالاتر ببرند. البته در این بازار، بنده، به هیچ عنوان بیشتر از پنج یا شش سهم را توصیه نمی‌کنم چراکه اگر از یک تعدادی بیشتر شوند، تقریباً ریسک صفر می‌شود و اتفاق بدی که ممکن است برای افراد بیفتد، این که کمترین گِین را در بازارهای مثبت می‌گیرند. زیرا هر وقت بازار مثبت شود تمام پرتفوی آن‌ها سبز نمی‌شود ولی بیشترین زیان را در بازارهای منفی می‌دهند و علاوه بر این، نمی‌توانند چالاکی و چابکی جابه جایی سهم را داشته باشند. بنابراین، چیزی که وجود دارد این است که بین دو تا سه سهم برای افراد پرریسک و پنج تا شش سهم برای افراد کم ریسک توصیه می‌شود.
عصاری ادامه داد: معمولاً افرادی که سهامدارهای عمده شرکت‌ها هستند یا کسانی که به صورت عمده در سهم‌ها خرید و فروش می‌کنند یا به قول معروف، دارای سیت هستند آن‌ها بیشتر می‌توانند از فرصت تک سهمی استفاده کنند. اما این که کدام تک سهم‌ها ارزش سرمایه گذاری دارند؟ طبیعتاً، فرد باید مجموعه‌ای از سهم‌هایی را انتخاب کند که از گروه‌های مختلف باشند. یعنی دو یا چند گروه را انتخاب کند و سپس، سهم‌هایی که مستعد رشد هستند و یا به نظر خود فرد، از نظر بنیادی و تکنیکال، وضعیت مناسبی دارند را انتخاب کند.
عصاری در پایان با اشاره به سرمایه گذاری تک سهم یا چند سهم در بورس، افزود: توصیه بنده به عزیزان این است در بازارهایی که حالت نزولی دارند پرتفوی چابک‌تری ببندند؛ پرتفویی که درواقع، بتوانند آن را به پول نقد و سهم انتقال دهند و یا آن را وارد یک صندوق درآمد ثابتی کنند که بتوانند از آن استفاده کنند و به همان نسبت، وارد سهم شوند. درواقع، در بازارهای نزولی، صندوق چابک و چالاک و همچنین تعداد دو یا سه سهم توصیه می‌شود. اما در بازارهای صعودی، طبیعتاً توصیه می‌شود که تعداد سهم‌های بیشتری داشته باشند هرچند که به نظرم نباید بیش از چهار یا پنج سهم شود و در این میان، در بازارهای صعودی، پیشنهاد به سهام داری می‌کنم. بنابراین، بنده، خرید و فروش معاملات زیاد در بازارهای نزولی را توصیه می‌کنم ولی در بازارهای صعودی که مدتی است چنین بازارهایی را نداریم پیشنهاد به سهامداری می‌کنم.