عراقچی: آغاز مذاکرات با اروپایی‌ها، احتمالا به‌زودی/ منتظر هستیم سیاست‌های جدید آمریکا اعلام شود /شایعه دیدار با ایلان ماسک خبرسازی بود

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگوی ویژه خبری با اشاره به سفرهای منطقه‌ای خود که حدود یک ماه پیش انجام شد، گفت: آن مقطع که سفرهای منطقه‌ای انجام شد شرایط خاص و بحرانی در منطقه حاکم بود. در این سفرها تلاش کردیم حمایت خود را از جبهه مقاومت در لبنان و فلسطین و اقتدار خودمان را به نمایش بگذاریم.

او با بیان اینکه خوشبختانه الان حزب‌الله به وضعیت قوی میدانی خود برگشته است، گفت: در آن زمان که سفرهای منطقه‌ای انجام شد، تبلیغات وسیعی علیه حزب الله و مقاومت می‌شد و ما در این سفرها تاکید کردیم که حزب‌الله مقاوم است و به فعالیت خود ادامه می دهد و اگر راس آن آسیب دیده، بدنه آن در حال فعالیت است و خللی در روند فعالیتش ایجاد نمی‌شود.

عراقچی ادامه داد: در حال حاضر در منطقه یک حرکت و صدای واحد و یک نگرانی و فهم مشترک نسبت به تهدیدات رژیم صهیونیستی شکل گرفته است و این در کنترل ماشین جنگی رژیم صهیونیستی موثر است.

وزیر خارجه ایران همچنین در تشریح نتایج سفرهای منطقه‌ای خود گفت: این حرکت دیپلماتیک منطقه‌ای، آمادگی نیروهای رزمی ما برای پاسخ دادن به هرگونه اقدام رژیم صهیونیستی و آمادگی دولت برای روبرو شدن با هر شرایطی و همچنین آمادگی جریان مقاومت در منطقه  باعث شد که ما با یک شرایط کنترل شده‌ای مواجه شویم.

او با اشاره به محکومیت گسترده تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران از سوی کشورهای مختلف گفت: این اقدام رژیم صهیونیستی با محکومیت کشورهای مختلف روبرو شد و این محکومیت‌ها همچنان ادامه دارد، چنانکه در نشست ریاض آقای «محمد بن سلمان» ولی‌عهد عربستان سعودی در نطق کوتاهی که داشتند، بار دیگر این حمله رژیم صهیونیستی را محکوم کرد.

وزیر امور خارجه ایران در این گفت‌وگو در پاسخ به سوالی در مورد اخبار منتشر شده در مورد دیدار ایلان ماسک با «امیر سعید ایروانی» سفیر ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک گفت: قطعاً این اتفاق نیفتاده است و این خبرسازی بود که از سوی رسانه‌های آمریکایی انجام شد و می‌توان اهداف پشت این موضوع را نیز حدس زد.

عراقچی با بیان اینکه «هیچ‌یک از سفارتخانه‌های ما اجازه ندارند که بدون هماهنگی چنین دیدارهایی را انجام دهند و آنچه که در این زمینه منتشر شد خبرسازی بود»، گفت: من صبح روز جمعه این خبر را دیدم و نگاه ما این بود که این خبرسازی ارزش پاسخگویی ندارد و با همکاران خود در نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز که صحبت کردیم.

آن‌ها معتقد بودند که این خبر ارزش پاسخگویی ندارد، بعد از آن با توجه به گسترش انتشار خبر، همکاران ما در نیویورک در این ارتباط موضع‌گیری کردند که به نظر می‌رسد این موضع‌گیری کمی مبهم بود و موجب شد که تصورات در این زمینه  افزایش پیدا کند، امروز نیز مشاهده کردیم که این موضوع بازتاب گسترده در رسانه‌های داخل و خارج داشته و عده‌ای له یا علیه آن اظهارنظر کرده بودند. در همین چهارچوب من از سخنگوی وزارت خارجه خواستم که این خبر را تکذیب کنند.

عراقچی با بیان اینکه «خبر منتشر شده، خبرسازی بود و در واقع به نظر می‌رسد که شاید یک فضاسنجی از سوی برخی از رسانه‌های آمریکایی نیز بوده که ببینند چنین زمینه‌ای وجود دارد یا نه»، گفت: در حال حاضر چنین اراده‌ای در  این ارتباط از سوی ما وجود ندارد، چنین چیزی را نیز  مصلحت نمی‌دانیم و چنین درخواستی از طرف ما نیست و ما منتظر هستیم که سیاست‌های جدید آمریکا اعلام شود و بر اساس سیاست‌ها و عمل آن‌ها در سطح بالای کشور تصمیم می‌گیریم.

او با رد اظهار نظر مجری برنامه مبنی بر اینکه وزارت خارجه در واکنش به این خبر تاخیر زیادی داشته است، گفت: من فکر می‌کنم تاخیر زیادی ایجاد نشد و همان‌طور که اشاره کردم ما اول فکر می‌کردیم که این خبرسازی ارزش پاسخگویی ندارد.

عراقچی همچنین در مورد کابینه احتمالی ترامپ و افرادی که در این زمینه  تاکنون معرفی شده‌اند، گفت: افرادی که تا الان معرفی و به کار گرفته شده‌اند، از  یک خصلت تندروی و رادیکال در حمایت از رژیم صهیونیستی برخوردار و یا به این خصلت‌ها معروف هستند.

وزیر خارجه ایران با بیان اینکه «ما برای این افراد و برخی اظهارنظرهای مطرح شده  اهمیت قائل نیستیم و اهداف و سیاست‌های ما روشن است»، گفت: ما منتظر می‌مانیم که ببینیم که آن‌ها چگونه عمل و حرکت می‌کنند و با توجه به حرکت آن‌ها در صحنه، عمل خود را تنظیم می‌کنیم.

وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران با یادآوری این نکته که «در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ نیز در ابتدا چنین افرادی که به کابینه او آمدند و بعد جابجا شدند که در این زمینه می‌توان به افراد چون بولتون که یک ضدایرانی بود، اشاره کنیم و بعد از مدتی او جابجا شد»، ادامه داد: شاید یکی از ویژگی‌های دولت اول ترامپ این بود که هیچ چیزی استمرار نداشت و همین موضوع باعث شده بود که نگاه دنیا به آن نگاه بی‌اعتمادی باشد.

او افزود: الان زود است که بخواهیم قضاوتی کنیم و منتظر می‌مانیم که ببینیم آن‌ها سیاست‌های خود را چگونه تنظیم و اعلام می‌کنند.

او درباره همکاری ایران و آژانس با توجه به سفر «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران گفت: رفتار ما با آژانس، حرفه‌ای و آژانس یک نهاد فنی است و باید به وظایف خود در حوزه‌های فنی عمل کند و حق ندارد وارد حوزه‌های سیاسی شود و تا زمانی‌که آژانس به وظیفه حرفه‌ای خود عمل می‌کند ما با آن همکاری می‌کنیم. یک سری وظایفی بر اساس معاهده ان‌پی‌تی و برجام به وعده مدیرکل است و یک‌سری سوالاتی هم از گذشته وجود دارد و مورد اختلاف است.

عراقچی گفت: تا وقتی ایشان در چارچوب ان‌پی‌تی حرکت می‌کند، ما با آژانس همکاری لازم خواهیم داشت و در چارچوب ان‌پی‌تی تعهدات خود را انجام می‌دهیم اما در چارجوب برجام، تعهدات ما مدت‌هاست متوقف شده است و این در پاسخ به خروج آمریکا از برجام، بازگشت تحریم‌ها و ناتوانی اروپایی‌ها در جبران خروج آمریکا از برجام بود. در چارچوب برجام هیچ تعهدی به آژانس نداریم.

وزیر خارجه ایران با بیان اینکه «۲ سوال همچنان باقی مانده و اگر آژانس برخورد فنی داشته باشد، سوالات قابل حل‌شدن است اما مشکل، اعضای غربی شورای حکام هستند که با این سوالات دارند و مدیرکل را وادار می‌کنند وارد حوزه‌ای شود که کار را سخت کند»، گفت: ما مشکلی با همکاری با آژانس نداریم به‌شرطی‌که مسیر تقابل نباشد.

عراقچی در پاسخ به سوالی در مورد احتمال صدور قطعنامه علیه ایران در جلسه آتی شورای حکام و تلاش تروئیکای اروپا در این زمینه گفت: صحبت‌هایی مطرح است که ممکن است  قطعنامه‌ای در شورای حکام علیه ایران تصویب شود، خودشان بارها ما را تجربه کردند، هر بار که قطعنامه‌ای صادر شده و حرکتی علیه ما انجام شده است، ما هم متقابلاً جواب دادیم. الان هم به آقای گروسی صراحتا این موضوع گفته شده است، آقای دکتر اسلامی هم فرمودند، بنده هم اینجا تکرار می‌کنم که اگر قطعنامه‌ای علیه ما صادر شود  با اقدامات متقابل ایران مواجه خواهد شد و ما در برنامه هسته‌ای خودمان اقدامات جدیدی را خواهیم کرد که حتما آن‌ها دوست نخواهند داشت.

او همچنین درباره مذاکرات هسته‌ای گفت: همزمان این بحث مطرح است. مذاکرات هسته‌ای برای احیای برجام از بهار ۱۴۰۰ آغاز شد و زمانی که دولت بایدن ابراز علاقه کرد به برجام برگردد، مذاکرات را من آغاز کردم و بعد با انتخابات ایران همراه شد. دولت شهید رئیسی هم این مسیر را هم ادامه داد، به جاهایی هم رسید که اتفاقاتی افتاد که به سرانجام نرسید.

در دولت شهید رئیسی مسیر ادامه یافت و در دولت آقای پزشکیان هم تلاش کردیم در نیویورک این مذاکرات انجام شود و کشورهای اروپایی هم استقبال کردند و دولت آمریکا هم در چارچوب مذاکرات مسقط که به صورت غیرمستقیم با طرف عمانی صورت می‌گیرد و در دوره شهید رئیسی آغاز شده بود، از آن استقبال کرد. ابراز علاقه شد هر ۲ مسیر آغاز شود، ما آماده آغاز مذاکرات بودیم که با تحولات لبنان همراه و متوقف شد.

الان ابراز علاقه از سمت کشورهای اروپایی برای شروع مذاکرات وجود دارد و ما احتمالا بزودی کار را انجام خواهیم داد اما مذاکره مسقط متوقف است و دولت جدید آمریکا باید تصمیم خود را بگیرد.

عراقچی درباره کارشکنی آمریکا در مسیر مذاکرات گفت: در بهار ۱۴۰۰ که من مذاکرات را انجام دادم، تقریبا همه‌چیز آماده بود اما زمان انتخابات، زمان خوبی برای تصمیم‌گیری نیست و به دولت بعدی محول شد و دولت بعدی کار را جلو برد و آن‌طور که من مطلع شدم، حداقل در ۲ نوبت امکان رسیدن به توافق بود که مسائل دیگری پیش آمد و البته زیاده‌خواهی‌های آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها و مسائل دست به دست هم داد تا برجام به شکل موجود خود احیا نشود.

الان هم اگر مذاکرات هسته‌ای آغاز شود، برجام دیگر آن خاصیت سابق را ندارد و به شکل موجود خود، عینا نمی‌تواند احیا شود. ممکن است به‌عنوان مرجع مورد استفاده واقع شود اما دیگر برای ما آن خاصیت سابق دیگر را ندارد و ما باید وارد مذاکراتی شویم که به یک توافق ممکن بتوانیم برسیم.

او درباره امکان رفع نقص‌های برجام از جمله مکانسیم ماشه در توافق آینده گفت: الان پیش‌بینی نمی‌توان کرد چراکه مذاکرات جدید آغاز نشده است. اگر مذاکرات هم شروع شود، فرصت محدودی خواهد داشت چراکه در اکتبر ۲۰۲۵ زمان پایان قطعنامه ۲۲۳۱ که قطعنامه برجام است، خواهد بود.

عراقچی تصریح کرد: وقتی که قطعنامه به صورت خودکار منحل شود، دیگر اسنپ‌بک از بین خواهد رفت. اگر توافق جدیدی حاصل نشود، ما با یک شرایط بحرانی مواجه خواهیم بود و ممکن است کشورهای اروپایی که در برجام حضور دارند، به‌دنبال اسنپ‌بک بروند اما نمی‌توانم درباره یک سال آینده قضاوت کنم.

وزیر خارجه ایران گفت: فرصت برای مذاکرات هنوز وجود دارد اما محدود است، برای چنین مذاکرات پیچیده‌ای، یک سال زمان خیلی زیادی نیست به‌خصوص با وجود بحران‌های منطقه‌ای و بین‌المللی. وقتی هم آغاز شود، مذاکرات مشکلی خواهد بود، البته ما برای این مذاکرات آمادگی کامل داریم و ما پنجره‌های دیپلماسی را باز می‌دانیم، به‌شرطی که اراده واقعی در طرف‌های مقابل ما وجود داشته باشد. در غیر این صورت، ما مسیر دیگری را خواهیم رفت و ما برای هر مسیری آمادگی داریم. همان‌طور که در قضیه حمله رژیم صهیونیستی گفتیم ایران برای هر سناریویی آمادگی دارد، در اینجا هم به کشورهای غربی می‌گوییم مسیر هسته‌ای ما در یک سال آینده، مسیر حساس و پیچیده‌ای خواهد بود ولی ما برای هر سناریویی آمادگی داریم؛ اگر به نقطه تقابل برسیم و یا همکاری، برای آن آمادگی داریم.

او گفت: دولت جدید، با شعار تعامل و توازن در روابط با دنیا روی کار آمد اما شاهد بودیم که دست‌هایی به طور مشخص رژیم صهیونیستی از همان ابتدا به کار گرفته شد تا این روند را تخریب کند. صبح روز تحلیف آقای پزشکیان ترور شهید هنیه در تهران اتفاق افتاد و افراد مطلع از مناسبات بین‌المللی می‌دانند اهداف پنهان این ترور چه بود و چگونه قصد داشتند در ابتدای کار دولت جدید، مانع یک‌سری سیاست‌ها شوند. البته ما در این راستا سیاستی را اتخاد کردیم.

عراقچی تصریح کرد: همزمان بحث منطقه و درگیری‌ها شرایط را برای گفت‌وگو و مذاکره سخت‌تر کرد و مسئله اوکراین و اروپا کماکان وجود دارد. برای اروپایی‌های موضوع اوکراین، جدی است و تقریبا برای اولین بار از جنگ جهانی دوم، از دید آن‌ها، به خاک اروپا تهاجم صورت گرفته و تهدیدی که آن‌ها احساس می کنند، موضوع را پیچیده کرده است. موضوع هسته‌ای ما هم پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. بنابراین، ورود به یک دوره مذاکرات جدید با این موانع مواجه است اما من فکر می‌کنم دیپلماسی می‌تواند همچنان به کار گرفته شود.

وزیر امور خارجه در مورد روابط دولت چهاردهم با حوزه شرق از جمله چین و روسیه گفت: روابط دولت چهاردهم با چین و روسیه در همین چند ماهی که گذشته است، به‌رغم بحران‌ها و مشکلات متعددی که دولت در حوزه سیاست خارجی و منطقه‌ای با آن مواجه بوده، خوب پیش رفته است.  فکر می‌کنم اجلاس سران بریکس یک میدان بسیار خوبی بود که حوزه حرکت سیاست خارجی ما را نشان داد.

او ادامه داد: در بریکس ملاقات بسیار مهمی بین آقای دکتر پزشکیان و روسای جمهور روسیه چین، برزیل، آفریقای جنوبی و هند، این پنج قدرت بنیانگذار بریکس، پنج قدرت نوظهور و اقتصادهای نوظهور جهانی انجام شد. ملاقات با آقای پوتین در کازان، دومین ملاقات روسای‌جمهور ۲ کشور در فاصله کمتر از یک هفته بود که صورت می‌گرفت، یعنی هم در عشق آباد روسای ۲ کشور با یکدیگر ملاقات کردند و سپس  چند روز بعد در کازان مجدداً ملاقات کردند.

عراقچی گفت: ملاقات با رئیس جمهور چین ملاقات بسیار مهم و با اهمیت بود، تصمیمات بسیار جدی گرفته شد و رئیس‌جمهور چین تصمیمات مهمی که گرفته بودند را در آن جلسه اعلام کردند که انشالله آثار خود را نشان  خواهد داد. همین‌طور ملاقات‌های خوبی با مقامات عالی‌رتبه برزیل، هند و آفریقای جنوبی داشتیم.

وزیر خارجه ایران تاکید کرد: توجه اصلی سیاست خارجی ما به سمت اول منطقه یعنی همسایگان و منطقه است و بعد کشورهای عضو بریکس، کشورهایی که با هدف اصلاح نظم موجود جهانی و اصلاح ساختارهای موجود جهانی چه در حوزه سیاست و چه در حوزه اقتصاد بریکس را تشکیل دادند به خصوص در حوزه اقتصاد که دلار زدایی از آرمان‌های بریکس است.

عراقچی همچنین در مورد روند اجرای توافق جامع ۲۵ ساله بین ایران و چین گفت:‌ توافق ۲۵ ساله با چین یک چشم‌انداز و برنامه عمل است و باید به قراردادهای مختلف در حوزه‌های مختلف تبدیل شود. توافق مشابهی را با روسیه آماده‌ کرده‌ایم که احتمالا در یکی ۲ ماه دیگر در سفر پزشکیان به مسکو امضا خواهد شد که برنامه عمل است که مسیر همکاری‌های ۲  کشور را روشن می‌کند.

عراقچی در پاسخ به سوال دیگری در این گفت‌وگوی تلویزیونی که به صورت زنده از شبکه خبر پخش می‌شد، گفت: موضع ما از همان فردای حمله رژیم صهیونیستی روشن بوده است، این یک تهاجم جدید به جمهوری اسلامی ایران است و ما حق پاسخگویی بر اسا حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد داریم. این حق برای برای ما محفوظ است و زمان و چگونگی آن را خود ما در زمان و شرایط مقتضی تعیین می‌کنیم. جمهوری اسلامی ثابت کرده همواره حکیمانه و هوشمندانه رفتار کرده و تصمیمات خود را بر اساس سه اصل عزت، حکمت و مصلحت گرفته است.

وزیر خارجه ایران در ادامه تصریح کرد: در اینکه رژیم صهیونیستی به هیچ یک از حقوق بین‌الملل پایبند نیست و هر عملی را ممکن است انجام دهد، هیچ تردیدی نیست. در اینکه هیچ جنایت جنگی نمانده که این رژیم انجام نداده باشد، تردیدی وجود ندارد و اینکه سازمان‌های بین‌المللی به دلیل نفوذ غرب هیچ مقابله‌ای با این جنایات جنگی انجام نمی‌دهد، موضوع روشنی است. رژیم صهیونیستی تهدیداتی را درباره حمله به تاسیسات هسته‌ای ما انجام داده‌اند.

ما این را به آقای گروسی، آژانس و هر جایی که لازم بوده گفته‌ایم. در طول سفر منطقه‌ای هم به صراحت گفته‌ایم‌ که هر اقدامی که رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران انجام بدهد، ما مشابه آن و اقدام متناسب با آن را عیناً انجام خواهیم داد و آن‌ها می‌دانند که اگر به تاسیسات هسته‌ای ما حمله کنند چه اتفاقی خواهد افتاد، این بزرگترین ضامنی است که جلوی تهدیدات هسته‌ای را می‌تواند بگیرد.

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین در موضوع FATF و  سوال مجری این گفتوگوی تلویزیونی  مبنی بر اینکه عده‌ای معتقدند پیوستن به FATF یک نوع خود تحریمی است و دور زدن تحریم‌ها را مشکل می‌کند، گفت : موضوع FATF بحث دامنه‌داری است و این موضوع در حال حاضر در مجمع تشخیص مصلحت نظام در حال بررسی است. موافقان و مخالفان پیوستن به FATF دلایل خود را دارند و و مجموعه این دلایل باعث شده که هنوز تصمیمی در این ارتباط گرفته نشود.

عراقچی افزود: وزارت اقتصاد در حال پیگیری این  موضوع است و جلسات جدیدی در حال برگزاری است و همانطور که اشاره کردم، ادله هایی در مخالفت و موافقت در ارتباط با این موضوع وجود دارد.

عراقچی تاکید کرد: امیدوارم که این موضوع مسیر طبیعی خود را طی کند و کشور در این زمینه به یک تصمیم درست برسد.

وزیر امور خارجه ایران در ادامه پایان گفت‌وگوی خود در پاسخ به سوال به سوال دیگر مجری این برنامه در ارتباط با برداشت‌های صورت گرفته از صحبت‌های رئیس جمهور در یک جلسه مبنی بر مدارا با دشمنان گفت: در جلسه‌ای که ایشان صحبت کردند، بنده نیز حضور داشتم، بحث ایشان یک بحث مبنایی و تئوریک در حوزه سیاست خارجی بود و این‌که چگونه باید در شرایط متفاوت پیش آمده حرکت کرد.

عراقچی تصریح کرد: آقای دکتر پزشکان در آن جلسه مباحث خوبی را مطرح کردند و یک جا آن شعر معروف «با دوستان مروت با دشمنان مدارا» را خواندند ولی نه به این معنای خاص که ما از الان به بعد با دشمنان مدارا می‌کنیم. اصلاً مگر می‌شود با دشمن مدارا کرد، مگر دشمن با ما مدارا می‌کند که ما با او مدارا کنیم. منظور ایشان قطعا چنین چیزی نبوده است و در آن جلسه ایشان در حال مطرح کردن یک بحث مبنایی و تئوریک بودند.

این دیپلمات عالی رتبه جمهوری اسلامی ایران گفت: سیاست دکتر پزشکیان در خصوص آمریکا، رژیم صهیونیستی و غربی‌ها کاملاً روشن و مشخص است و بارها ایشان در مناسبت‌های مختلف آن‌ها را محکوم کرده‌اند، راه و سیاست ما در مورد دشمنانمان مشخص است، آن‌ها با ما مدارایی ندارند که ما با آن‌ها مدارا کنیم سیاست و مسیر ما مشخص است. البته در این مسیر  هر هزینه‌ای را نمی‌خواهیم بپردازیم، تنش‌ها را مدیریت می‌کنیم و و سعی می‌کنیم تنش‌ها را در جاهای غیرضروری کاهش دهیم و برای ما، منافع و امنیت جمهوری اسلامی ایران و مردم ایران مدنظر و اصل است.