رضا غبیشاوی – امریکا و روسیه در فاصله دو روز، دو طرح آتش بس را در شورای امنیت سازمان ملل متحد وتو کردند و به شکست کشاندند. این در حالی است که هر دوطرح توانسته بودند 14 رای موافق را کسب کنند. یعنی به جز کشور وتو کننده همه کشورهای عضو شورای امنیت، موافق بودند اما با این وجود، طرح تصویب نشد.
در این حالت، کشور وتو کننده نه تنها با رای مخالف خود، مانع از تصویب یک طرح با وجود کسب آرای لازم مثبت می شود بلکه خود را در برابر اراده بین المللی و جهانی قرار می دهد.
این موضوع نشان می دهد روسیه و آمریکا با وجود قرارگرفتن در دو قطب مخالف یکدیگر اما در قربانی کردن صلح و حمایت از جنگ به نام منافع خود، مسیر مشابهی را دنبال می کنند.
دوشنبه : وتو روسیه علیه آتش بس سودان
در روز دوشنبه گذشته، روسیه به طرح آتش بس فوری در سودان در شورای امنیت سازمان ملل، رای منفی داد در حالی که بقیه 14 عضو شورای امنیت، به این طرح رای مثبت داده بودند.
این طرح با وجود کسب بیش از حد نصاب آرای مثبت، اما به دلیل تنها یک رای مخالف روسیه، وتو شد و از تصویب بازماند.
این طرح به جنگ داخلی سودان می پرداخت و از طرف های نزاع می خواست به جنگ و درگیری و حملات علیه غیرنظامیان پایان دهند.
این طرح از سوی بریتانیا و سیرالئون ارائه شده بود.
سودان از یک سال قبل تاکنون درگیر جنگ داخلی است. جنگ داخلی میان ارتش و یک نیروی نظامی به نام “نیروی واکنش سریع”. کشور از آن زمان تاکنون درگیر کشتار گسترده غیرنظامیان، ناامنی، تخریب زیرساخت ها وآوارگی شمار زیادی از مردم این کشور است.
جلسه شورای امنیت درباره طرح آتش بس در سودان – این طرح با رای وتو امریکا، ناکام ماند
این جنگ با حمایت کشورهای منطقه از طرف های مختلف نزاع و درگیری ادامه دارد.
روسیه با بیان استدلال های مختلف، اقدام خود در رای مخالف و وتو طرح آتش بس جنگ داخلی سودان را توجیه می کند.
البته این فقط داستان سودان نیست بلکه قبل از این درباره جنگ اوکراین هم اتفاقات مشابه رخ داده بود.
روسیه همچنین بارها در شورای امنیت سازمان ملل متحد، مانع از تصویب قطعنامه هایی علیه جنگ این کشور ضد اوکراین شد.
روسیه از سه سال قبل تجاوز نظامی به اوکراین را شروع کرد و این جنگ همچنان ادامه دارد. در این مدت هزاران غیرنظامی از جمله زن و کودک در این جنگ کشته شدند. شهرها و روستاها تخریب شدند و درگیری و انسان کشی ادامه دارد. روسیه نه تنها بخش هایی از خاک اوکراین را اشغال و به خاک خود اضافه کرد بلکه در این جنگ حملات به زیرساخت های غیرنظامی را هم ادامه می دهد..
چهارشنبه : وتو آمریکا علیه اتش بس غزه
در روز چهارشنبه (دیروز) هم این تصویر دوباره تکرار شد اما این بار درباره امریکا و اسرائیل و فلسطین.
طرح ارائه شده از سوی 10 عضو غیردائم شورای امنیت درباره آتش بس فوری در غزه به رای گذاشته شد و توانست 14 رای مثبت به دست آورد اما به دلیل یک رای مخالف امریکا، وتو شد و تصویب نشد.
در این طرح از همه طرف های درگیر در غزه خواسته شده بود به صورت فوری، آتش بس دهند و جنگ و درگیری را متوقف کنند. ارتش اسرائیل از غزه خارج شود. اسیران اسرائیلی در غزه آزاد شوند و زندانیان فلسطینی در اسرائیل هم مبادله و آزاد شوند.
رای گیری شورای امنیت درباره آتش بس غزه
با این حال با وجود اینکه 2 کشور غربی حامل اسرائیل در شورای امنیت یعنی فرانسه و انگلیس هم به این طرح رای مثبت دادند اما امریکا در مقابل اکثریت مطلق و همه 14 عضو دائم و غیردائم شورای امنیت ایستاد و با رای منفی، آن را وتو کرد.
نکته طنزآمیز ماجرا این جاست که روز دوشنبه وقتی روسیه ، طرح آتش بس در سودان را وتو کرد و مانع از تصویب آن شد آمریکا، مسکو را به مانع سازی در برابر صلح متهم کرد اما همین کشور خود دو روز بعد ، مانع از برقراری صلح در غزه شد.
جالب اینکه همان اتهاماتی که امریکا علیه وتو روسیه در روز دوشنبه داشت در روز چهارشنبه ، این بار روس ها علیه وتو امریکایی ها داشتند و آنها را به دلیل وتو طرح آتش بس غزه، سرزنش کردند.
جنگ یا صلح؟ مسئله این نیست
اما واقعیت این است که برای آمریکا و روسیه، نه جنگ و نه صلح هیچ کدام به خودی خود اصالتی ندارند بلکه مهم منافع این دو کشور است. اگر منافع امریکا و روسیه در جنگ باشد از جنگ حمایت می کنند و اگر منافع آنها در صلح باشد با قدرت تمام از آن دفاع می کنند.
این در حالی است که صلح ، ارزشمند است و به خودی خود وضعیت مثبت است در مقابل، جنگ، اتفاق منفی است.
نمونه های پرتعدادی از حمایت روسیه و امریکا از جنگ و صلح وجود دارد که هر گاه اراده کرده اند هم در جنگ و هم در صلح، توانسته اند قدرت نمایی کنند.
رای وتو امریکا به طرح آتش بس در غزه در شورای امنیت
به عنوان مثال، آمریکا برای صلح، در ماجرای جنگ بوسنی در یوگسلاوی، جنگ کوزوو و جنگ داخلی لیبی دخالت کرد تا جنگ متوقف و صلح برقرار شود. در حالی که در هر سه مورد، کشورها درگیر جنگ داخلی بودند. حال که کسی از امریکا انتظار ندارد برای توقف جنگ در غزه، مداخله نظامی کند یا حمله نظامی به ارتش اسرائیل داشته باشد اما قطعا با ابزارهای مختلف در دسترس خود می توانست مانع از این جنگ یا مانع از این کشتار بزرگ انسان ها در غزه به دست اسرائیل شود.
با این حال در ماجرای حمله ارتش اسرائیل به غزه آمریکا به صورت حداقلی و ذره ای از قدرت و توان خود برای فشار بر اسرائیل برای توقف جنگ علیه غزه استفاده می کند.
ضمن اینکه امریکا همزمان با تامین تسلیحات و منابع مالی و ایجاد چتر حمایت سیاسی – دیپلماتیک، فضا را برای کشتار بزرگ در غزه و تحمیل گرسنگی و رنج توسط اسرائیل، مهیا کرد و می کند. کشتاری که تاکنون بیش از 40 هزار نفر در منطقه غزه قربانی آن شده اند.
برای کشورهای عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد و به ویژه امریکا و روسیه، جنگ و صلح به خودی خود نه خوب هستند نه بد بلکه ابزارهایی در مسیر منافع آنهاست. هر کدام که به منافع آنها و متحدان آن ها نزدیک تر باشد بر همان تاکید می کنند.
اکثر کشورهای منتقد وتو نیز با اصل وتو مشکلی ندارند بلکه با استفاده از وتو توسط کشور اردوگاه مقابل، مشکل دارند واگر نه وقتی کشور اردوگاه خودی از رای وتو استفاده می کند نه تنها بد نیست بلکه کاملا با سکوت از آن عبور می کنند.
